Intensywne wykorzystanie instalacji elektrycznej może doprowadzić do jej przeciążenia. W przypadku zakładów produkcyjnych, będzie to niezwykle kosztowne, zwłaszcza gdy awaria okaże się poważna. Żeby uniknąć takich sytuacji, montowane są ograniczniki. Pełnią one funkcje ochronne i kontrolne.
Co to jest ogranicznik poboru mocy?
Choć sama nazwa wiele mówi, warto dokładnie wyjaśnić, z jakim urządzeniem mamy do czynienia. Ogranicznik poboru to układ nadzorujący pobór mocy urządzeń podpiętych do instalacji elektrycznej. Służy również do automatycznego odłączania zasilania obwodu w razie przekroczenia określonej wartości mocy, jaką pobierają odbiorniki znajdujące się w kontrolowanym obwodzie.
Z tego też powodu, ograniczniki mogą być użytkowane na kilka różnych sposobów. Posłużą między innymi do:
- ochrony instalacji elektrycznej – głównie przed przeciążeniami, które stanowią poważne zagrożenie dla samej instalacji;
- zabezpieczenia przez nieupoważnionym korzystaniem z energii elektrycznej – czyli przed kradzieżą prądu, do której dojść może chociażby we wspólnotach mieszkaniowych. Ustalenie stałego poziomu poboru sprawi, że nikt więcej nie będzie mógł skorzystać z obwodów – na przykład oświetleniowych do innych celów niż zostały przeznaczone;
- zmniejszenia ilości pobieranej elektrycznej – między innymi w celu zaoszczędzenia na rachunkach.
Jak działa ogranicznik poboru mocy?
Najważniejsze w przypadku omawianego elementu jest ustalenie maksymalnego poboru mocy. Odbiorniki podłączone do instalacji funkcjonują do momentu, gdy ich łączna moc pozostaje niższa niż ustalona przez użytkownika wartość. Jeśli zostanie przekroczona, dochodzi do automatycznego odcięcia obwodu (niekoniecznie całej instalacji).
Po pewnym czasie, zasilanie jest wznawiane. Aż do kolejnego momentu, gdy dojdzie do przekroczenia wartości ogranicznika. Ze względu na sposób działania, ogranicznik poboru mocy okaże się użyteczny wszędzie tam, gdzie zachodzi potrzeba ograniczenia dostępu do energii. Wspomnieć należy na przykład o miejscach użytkowanych przez duże grupy ludzi – na przykład w blokach mieszkalnych. Bez należytej kontroli, prąd w piwnicach, na strychach czy też w rowerowniach może być pobierany w sposób niedozwolony. Ogranicznik poboru mocy pozwoli zapobiec tego typu praktykom.
Urządzenia te stosowane są także w hotelach, akademikach, jak również w zakładach produkcyjnych – zarówno w celach ochronnych, jak i po to, aby zaoszczędzić na rachunkach.
Jakie ograniczniki mocy wybrać?
Skoro wiemy już, w jaki sposób omawiane układy mogą być stosowane, pozostaje nam przejść do wyjaśnienia, jak bardzo poszczególne ograniczniki mogą różnić się między sobą. Umożliwi to wybór optymalnego sprzętu.
- Regulowana moc zadziałania. Warto sprawdzić dokładny zakres obsługiwanej mocy.
- Układ opóźniający zadziałanie. Nie jest dostępny we wszystkich ogranicznikach, dlatego dobrze jest dokładnie przeanalizować specyfikację kupowanych urządzeń. Układ ten pozwala opóźnić o kilka sekund odcięcie zasilania. Przydatne w przypadku chwilowych przekroczeń ustalonych limitów.
- Ograniczenia. Niektórzy producenci wyraźnie wskazują, z jakimi odbiornikami ograniczniki nie mogą współpracować. Najczęściej jest to oświetlenie LED, układy z elektronicznym zapłonem (np. świetlówki energooszczędne) czy też zasilacze impulsowe. W przypadku niektórych ograniczników problemem okażą się także odkształcone przebiegi prądu. Oczywiście nadal znaleźć można modele, które z takimi sytuacjami radzą sobie bez kłopotów.
- Funkcje dodatkowe. Dostępne w najbardziej rozbudowanych układach. Wymienić można tu między innymi licznik zadziałań przekaźnika, automatyczną blokadę zasilania układu przez wyznaczony czas w przypadku kilkukrotnego przekroczenia mocy czy też regulowany czas powtórnego załączenia.
- Zasilanie. Dostępne są zarówno ograniczniki mocy przystosowane do pracy w sieciach jedno jak i trójfazowych.
- Sposób pomiaru. Należy zwrócić uwagę, że na rynku dostępne są urządzenia do pomiaru bezpośredniego (obwód kontrolowany jest podłączany bezpośrednio do ogranicznika) jak i współpracujące z przekładnikami prądowymi (przystosowane do kontrolowania obwodów dużej mocy).
Jak widać, wybór jest więc bardzo szeroki, co umożliwia zakup modeli najlepiej dostosowanych do specyfiki instalacji oraz indywidualnych potrzeb użytkowników.
Źródło: F&F – automatyka przemysłowa
